مسئله‌شناسی کثرت روش‌شناختی در علم اجتماعی اسلامی (تأکید بر ابعاد چیستی)

نویسندگان

  • سیدرضا کلوری دانش آموخته دکتری جامعه شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده مقاله:

کثرت­گرایی روشی در ادبیات اندیشمندان مسلمان که متفاوت اراده ‌شده، موجب ابهاماتی گردیده است. در مطالعات اجتماعی با رویکردهای اسلامی، به ندرت می‌توان ترکیب روش­ها را در معنای شایع اخیر دانش اجتماعی (ترکیب روش­های کمی و کیفی) مشاهده‌کرد و غالب ایده‌ها در این باب، ناظر به حیثیت مطلوبیت کثرت‌گرایی است تا بحث از امکان. بسیاری از آنان تکثر روشی را امری مطلوب و گاهی ضروری تلقی‌کرده، تعارضات معرفتی عمده‌ای با مبانی اساسی معرفت‌‌شناسی و دیگر مبانی اسلامی در این باره نمی‌بینند. این مقاله با روش اکتشافی، تعارضات محتمل پاسخ‌نیافته بسیاری را در این باره آشکار می‌سازد؛ گرچه الزاما بر نفی امکان کثرت‌گرایی و مطلوبیت آن نیز دلالت و تاکید ندارد. این مطالعه پیش‌نیازی برای پژوهش پردامنه کثرت‌گرایی روش‌شناختی علم اجتماعی اسلامی است و زوایه اصلی‌اش کثرت‌گرایی روشی در سطوح متدولوژیک است. مساله اصلی این تحقیق ابعاد چیستی کثرت‌گرایی روشی به منظور دستیابی به تلقی‌های حتی‌الامکان همسو در این باره است؛ یعنی آنچه برای بررسی دو فاز کلان مساله امکان و مبانی ضروری است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

امکان تولید علم اجتماعی اسلامی

این مقاله به بررسی امکان یا امتناع شکل‌گیری یک علم اجتماعی اسلامی می‌پردازد. بر اساس استدلال‌هایی مبتنی بر معرفت‌شناسی و منطق رشد علمی، این مقاله درصدد است نشان دهد که شکل‌گیری علم اجتماعی اسلامی از برخی جهات «ممکن» و از برخی جهات «ممتنع» است. از نظر نگارنده، امتناع تکوین  علم اجتماعی اسلامی ‌بیشتر از نوع«عملی» است تا «ذاتی». امتناع «در عمل» به موانعی نظیر زمان‌بری، کافی‌نبودن دانش دینی در همه ...

متن کامل

چیستی مشارکت نظری در علم سازمان

از زمان پذیرش سمت ویراستاری فصلنامه بررسی آکادمیک مدیریت تلاش زیادی را صرف یافتن شیوه ای ساده برای ارائه و معرفی اجزا و عناصر ضروری مشارکت نظری نمودم. آثار علمی ارزشمندی در خصوص (چیستی و چگونی) مشارکت نظری وجود دارد که نوعا شامل اصطلاحات و مفاهیمی هستند که یکپارچه سازی آنها جهت برقراری تعامل مستمر با علاقمندان، نویسندگان و ویراستاران مشکل می باشد. تجربیات من نشان می دهد که چارچوب های موجود درب...

متن کامل

کارکرد علم دلالات در کثرت معنایی وجوه قرآن

مراد از « علم وجوه قرآن » معنای موضوع له واژه ها نیست، بلکه معنای کاربردی یا مستعملٌ فیه آن ها است. به این معنا که واژ هها در بافت و سیاق آیات به صورت مصادیق و معانی مختلف حقیقی، مجازی و یا کنایه ای، و نیز به نحو اشتراک لفظی و غالباً به شیوه اشتراک معنوی به کار می روند. اینگونه کاربردها در دانش وجوه موجود است ولی هیچ کدام از منابع وجوه در بیان معانی و مصادیق واژه ها به نوع دلالات الفاظ و به شاهد ...

متن کامل

عدالت اجتماعی از دیدگاه هایک، رالز، شهید مطهری و شهید صدر با تأکید بر چیستی عدالت

در این مقاله دیدگاه چهار نظریه‌پرداز معاصر درباره عدالت اجتماعی با تأکید بر چیستی عدالت بررسی شده است. هایک به نمایندگی از آزادی‌گرایان، رالز به‌عنوان تأثیرگذارترین فیلسوف سیاسی معاصر غرب و شهید مطهری و شهید صدر به‌عنوان نظریه‌پردازان اسلامی انتخاب شده‌اند. هایک تنها به عدالت فردی معتقد است و مفهومی به نام عدالت اجتماعی را باور ندارد، از دیدگاه او عدالت عبارت است: قواعد رفتاری در حوزه فردی. نقط...

متن کامل

کارکرد علم دلالات در کثرت معنایی وجوه قرآن

مراد از « علم وجوه قرآن » معنای موضوع له واژه ها نیست، بلکه معنای کاربردی یا مستعملٌ فیه آن ها است. به این معنا که واژ هها در بافت و سیاق آیات به صورت مصادیق و معانی مختلف حقیقی، مجازی و یا کنایه ای، و نیز به نحو اشتراک لفظی و غالباً به شیوه اشتراک معنوی به کار می روند. اینگونه کاربردها در دانش وجوه موجود است ولی هیچ کدام از منابع وجوه در بیان معانی و مصادیق واژه ها به نوع دلالات الفاظ و به شاهد ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 88

صفحات  199- 229

تاریخ انتشار 2018-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023